Książka „Niedopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny” (Wydawnictwo Krytyki Politycznej) napisana przez dra Jakuba Gałęziowskiego, została uznana przez Kapitułę Nagrody za najlepszą pracę z zakresu nauk humanistycznych w Polsce w 9. edycji konkursu o Nagrodę im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego.
Jakub Gałęziowski jest doktorem historii Uniwersytetu w Augsburgu i Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się historią społeczną, historią mówioną i badaniami biograficznymi. Interesuje się aspektami etycznymi i rolą emocji w badaniach naukowych.
Tematyka mojej książki dotyczy losów polskich dzieci urodzonych w czasie II wojny światowej i tuż po jej zakończeniu: to osoby, które przyszły na świat w sytuacjach naznaczonych wojną, okupacją, pracą przymusową lub niewolą. Ich biologiczni rodzice znajdowali się jednak po przeciwnych stronach barykady: jedno, zwykle matka, było członkiem społeczności okupowanej; drugie, najczęściej ojciec, było najeźdźcą (okupantem). Ukazuję w niej losy polskich dzieci poczętych z relacji o różnym stopniu przymusu/dobrowolności oraz w wyniku wojennej przemocy seksualnej. „Niedopowiedziane biografie” to rezultat pierwszych badań nad polskimi dziećmi urodzonymi z powodu wojny, jak tłumaczę termin children born of war, stosowany od przeszło dwudziestu lat w dyskursie naukowym i humanitarnym
tłumaczy autor.
Książka pana doktora Gałęziowskiego jest szczególna. Dotyczy ludzi, którzy formalnie nie walczą, nie są przedstawicielami wojennego rzemiosła, przeciwnie, są uosobieniem życia, które wymaga pokoju i opiekuńczości, są źródłem życia i synonimem troski o nie. To książka o wojennym doświadczeniu kobiet, wręcz o pewnym wzorze kobiecego doświadczenia wojny, wzorze, w który wpisują się również dzieci dźwigające ciężar niezawinionej przez siebie wojennej rzeczywistości. Były to dzieci niemieckich okupantów, dzieci jeńców wojennych oraz dzieci robotnic przymusowych, więźniarek, dipisek, a grupą najliczniejszą były dzieci żołnierzy Armii Czerwonej, dzieci gwałtów...
uzasadniał wybór prof. Tadeusz Sławek, członek Kapituły Nagrody.
Nagroda im. Pierwszego Rektora Uniwersytetu Łódzkiego Profesora Tadeusza Kotarbińskiego za wybitną pracę naukową z zakresu humanistyki jest wyróżnieniem rangi ogólnopolskiej. Została ustanowiona, by mówić o uniwersalnych wartościach humanistycznych we wspołczesnym, stechnologizowanym świecie..To jedyna tego typu nagroda w Polsce, przyznawana naukowcom przez uczelnię.
Na konkurs ustanowiony w 2015 r. przez Uniwersytet Łódzki w trakcie 9. edycji wpłynęło ponad 540 prac ze 145 polskich ośrodków naukowych. W finałach wszystkich edycji znalazło się 45 wybitnych książek.
Dotychczasowi laureaci Nagrody – prof. Jan Strelau, dr hab. Ewa Kołodziejczyk, dr hab. Dorota Sajewska, prof. Andrzej Friszke, prof. Grzegorz Ziółkowski, prof. Jerzy Zajadło, dr hab. Zbigniew Szmyt, dr Maciej Świerkocki, dr Jakub Gałęziowski reprezentują nie tylko doskonałość naukową i warsztatową. Każdy z nich jest również humanistą w rozumieniu postaw i prezentowanych na co dzień wartości.
Dwoje z laureatów przekazało swoje nagrody na cele charytatywne, w tym na pomoc uchodźcom z Ukrainy, udowadniając tym samym, że humanistyka to nie tylko sfera naukowa, ale również empatyczne podejście do drugiego człowieka.
Książki wpływające na konkurs są recenzowane, oceniane i wybierane przez Kapitułę Konkursu, którą tworzą wybitne osobowości polskiej humanistyki, w tym byli i obecni rektorzy polskich uczelni.
To są książki poruszające do głębi. Gorąco zachęcam Państwa do ich przeczytania, tym bardziej, że współczesność stawia przed nami coraz większe wyzwania: Ukraina nadal walczy przeciwko rosyjskiemu agresorowi, jesteśmy świadkami zatrważajacych wydarzeń na Bliskim Wschodzie, narastają napięcia i konflikty, a podziały zaznaczają się coraz wyraźniej. Dzięki humanistycznemy spojrzeniu możemy jako społeczeństwo zrozumieć przeszłość, zrozumieć teraźniejszośc, tak aby w przyszłości dokonywać najlepszych wyborów
prof. Elżbieta Żądzińska, Rektor Uniwersytetu Łódzkiego, Przewodnicząca Kapituły Nagrody
Więcej informacji o konkursie znajduje się na stronie nagrody.
Po bieżące informacje zapraszamy na Facebook nagrody.
Redakcja: Honorata Ogieniewska, Centrum Komunikacji i PR
