Andrzej Stasiuk i Monika Sznajderman mówią na UŁ o pamięci

„Fakty i fikcje – czym jest pamięć w związku. Czym jest pamięć, na której budujemy nasze życie i nasze książki". W czerwcu zakończyliśmy cykl trzech spotkań w ramach kolejnej edycji łódzkich wykładów z poetyki. Gośćmi Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego byli Monika Sznajderman i Andrzej Stasiuk, którzy skupili się na tematach związanych z pamięcią, jej różnymi rodzajami oraz utratą i zacieraniem się wspomnień.

 

PEŁNA FOTORELACJA ZE SPOTKANIA 

Zarówno Andrzej Stasiuk, jak i Monika Sznajderman, odpowiednio w kwietniu i maju, przyjechali do Łodzi, żeby indywidualnie wygłosić swoje wykłady. Podczas trzeciego, wspólnego spotkania opowiadali przede wszystkim o własnych przeżyciach i doświadczeniach, a punktem wyjścia dla rozmowy była ich własna twórczość – książki, które opublikowali w ostatnich latach bądź te, na którymi pracują obecnie. Nasi goście starali się zestawić to, w jak różny sposób zapamiętują i odbierają wydarzenia, które przeżyli.

 

Dla Moniki Sznajderman głównym kontekstem była utracona historia ludności, która do czasów II wojny światowej zamieszkiwała tereny Pogórza i Beskidu Niskiego. Autorka opowiadała o śladach, które pozostały po Żydach, Łemkach i Rusinach. Są to znaki materialne – dziś stanowiące zaledwie echo tętniącej życiem społeczności. Dla pisarki największe znaczenie mają jednak same opowieści, które buduje w oparciu o swoje obserwacje tego, jak po części zapomniana przeszłość wpływa na teraźniejszość.

Pamięci, jako czegoś żywego, społecznego, zbiorowego, nie zastąpią pomniki […] Ja buduje swoje książki na opowieściach. Nie na odkrywaniu pamięci, tylko na opowieści.

Monika Sznajderman

Andrzej Stasiuk łączy w swojej twórczości wspomnienia z prywatnymi opowieściami, które kreuje na potrzeby swoich powieści. W pracy pisarz skupia się na procesach związanych z pamięcią i chaosem własnych myśli. Jego bohaterami są przede wszystkim „ludzie bez historii”, polscy chłopi, którzy nie utrwalili się w polskiej pamięci kulturowej. 

Wykorzystałem trick literacki po prostu, żeby to się dało czytać, żeby miało jakąś siłę literacką przede wszystkim. Tak naprawdę wykorzystywałem swoją pamięć. Co ja tam jeszcze z tej wiochy polskiej pamiętałem z dzieciństwa i włożyłem do głowy ojca.
 

Andrzej Stasiuk

 

1 wykład: Andrzej Stasiuk „️Pamięć — o pamięci historycznej i pamięci dzieciństwa, o pamięci zbiorowej i pamięci osobistej. I o utracie pamięci"

2 wykład: Monika Sznajderman na Wydziale Filologicznym UŁ – „W archiwum niepamięci”

Łódzkie wykłady z poetyki są okazją zarówno do spotkania z literatami i specjalistami zajmującymi się szeroko pojętą humanistyką, jak i szansą na dyskusję oraz wymianę myśli z zaproszonymi prelegentami. W poprzednich latach Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego gościł m.in. Olgę Tokarczuk.

Materiał źródłowy: Wydział Filologiczny UŁ; redakcja: Centrum Promocji UŁ