Jej postawa była pięknym świadectwem niezłomnej wiary w najważniejsze wartości i doskonałą realizacją etosu inteligenta. Dała się poznać jako Osoba o wielkiej wiedzy i życzliwości, szerokich zainteresowaniach badawczych, pracowitości i sumienności, otwartości i ciekawości świata.
Zawodowo związana była najdłużej z Instytutem Badań Literackich PAN, w którym pracowała od 1957 roku. W latach 1973–1982 wykładała na uczelni w Kielcach, zwolniona z pracy z powodów politycznych w stanie wojennym. Przez piętnaście lat, od 1982 do 1997 roku, była wykładowczynią Uniwersytetu Łódzkiego, prowadząc zajęcia z literatury polskiej XIX i XX wieku, kolportując prasę niezależną, organizując w swoim warszawskim mieszkaniu spotkania dla studentów z wybitnymi artystami i badaczami. Na łódzkiej polonistyce Pani Profesor pozostawiła swoich wychowanków: uczennice i uczniów, dbając o ich rozwój naukowy także z oddali, po latach.
Intensywnie i z oddaniem współpracowała z uczelniami w Białymstoku, Rzeszowie, Grodnie, Wilnie oraz ze środowiskiem nauczycieli-polonistów skupionych w Stowarzyszeniu Nauczycieli Humanistów Prowincja.
Spośród licznych monografii i opracowań Pani Profesor warto wymienić m.in.: Liryki Słonimskiego 1918–1935 (1967), Romantyczni szaleńcy (1977), Manifesty romantyzmu 1790–1830 (1977), Programy i spory literackie w dwudziestoleciu. 1918–1939 (1978), Warszawa romantyczna (1987), Piłsudski i tradycja (1991), Słowacki (1994), Słownik literatury polskiej XIX wieku, z J. Bachórzem (1991), Świadectwo autoportretu (2008) oraz edycje Biblioteki Narodowej: Juliusz Słowacki. Krąg pism mistycznych (1982), Idee programowe romantyków polskich. Antologia (1991) i Juliusz Słowacki, Sen srebrny Salomei. Romans dramatyczny w pięciu aktach (1992).
Pogrzeb Profesor Aliny Kowalczykowej odbędzie się w piątek, 26 sierpnia, o godzinie 12.00, na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie przy ulicy Młynarskiej 54/58.