Często mawiamy, że ktoś komuś coś puścił płazem, czyli był wobec kogoś pobłażliwy, wybaczył coś komuś albo że coś komuś uszło (lub nie uszło) płazem, czyli ktoś uniknął bądź nie uniknął kary.
Skąd ten płaz?
Płaz, o którym mowa, współcześnie nie ma nic wspólnego z gromadą zmiennocieplnych kręgowców, bowiem oznacza 'płaską, szeroką stronę jakiegoś przedmiotu, najczęściej broni siecznej (szabli, szpady), stronę przeciwną ostrzu'. Natomiast oba wyrazy łączy wspólna etymologia, gdyż pochodzą one od pokrewnych czasowników pełzać, płozić, płazić opartych na prasłowiańskim rdzeniu *pelz-// *pḷ'z znaczącym tyle co 'poruszać się po jakiejś powierzchni na brzuchu, czołgać się'.
Ewolucja znaczeniowa płaza w znaczeniu zoologicznym i rzeczownika zachowanego w naszym frazeologizmie przebiegała niezależnie. Dodajmy, że płaz może mieć jeszcze inne specjalistyczne, związane z budownictwem, znaczenie: 'drewniana belka, obrobiona płasko górą i dołem, z pozostawioną naturalną okrąglizną u boków'.
Zapomniane słowa
Naukowcy i badacze z Uniwersytetu Łódzkiego nieprzerwanie dzielą się swoją wiedzą. Zachęcamy do zapoznania się z wcześniejszym cyklem UŁ komentuje: Zapomniane Słowa, który przybliżał nieużywane już, jednak nadal piękne i wzbogacające wypowiedzi, słowa takie jak: frymuśny, rozbisurmanić czy fidrygałki. Zachęcamy do lektury.
Uniwersytet Łódzki to jedna z największych polskich uczelni. Misją UŁ jest kształcenie wysokiej klasy naukowców i specjalistów w wielu dziedzinach humanistyki, nauk społecznych, przyrodniczych, ścisłych, nawet medycznych. UŁ współpracuje z biznesem, zarówno na poziomie kadrowym, zapewniając wykwalifikowanych pracowników, jak i naukowym, oferując swoje know-how przedsiębiorstwom z różnych gałęzi gospodarki. Uniwersytet Łódzki jest uczelnią otwartą na świat - wciąż rośnie liczba uczących się tutaj studentów z zagranicy, a polscy studenci, dzięki programom wymiany, poznają Europę, Azję, wyjeżdżają za Ocean. Uniwersytet jest częścią Łodzi, działa wspólnie z łodzianami i dla łodzian, angażując się w wiele projektów społeczno-kulturalnych.
Zobacz nasze projekty naukowe na https://www.facebook.com/groups/dobranauka/
Redakcja: Centrum Promocji UŁ
Materiał: prof. UŁ dr hab. Rafał Zarębski