Obraz organizacji Lebensborn e.V. w przemówieniach nazistów 1935-1945

Celem projektu jest opisanie, w jaki sposób czołowi naziści snują w swoich przemówieniach utopijną opowieść na przykładzie organizacji Lebensborn. W badaniach odniosę się m.in. do kanonicznej definicji utopii w rozumieniu K. Mannheima (Ideologia i utopia). Historia Lebensbornu i germanizacji dzieci jest istotna w skali międzynarodowej, gdyż ofiary pochodziły z wielu krajów. Realizacja działania naukowego przyczyni się do zrozumienia podstaw działalności Lebensbornu oraz posłuży jako punkt wyjścia do dalszych, pogłębionych prac dotyczących możliwości zrozumienia, czym był nazizm.

Pytanie badawcze planowanego działania naukowego brzmi: W jaki sposób nazistowscy twórcy wizji doskonałego państwa propagowali ideę dobrej krwi i mającej ją wcielać w życie organizację Lebensborn? Jaką retoryką posługiwali się w przemówieniach? Za pomocą jakich środków stylistycznych tworzyli obraz Lebensbornu?

Zbadana zostanie np. częstotliwość występowania słów i wyrażeń odwołujących się do kwestii tożsamościowych, aksjologizację treści poprzez zastosowanie środków stylistycznych, używanie słów i zwrotów o konotacji jednoznacznie pozytywnej lub negatywnej; odwołania do uniwersalnych wartości (‘Volk’ czy ‘Blut’). W celu odpowiedzi na wymienione pytania dokonana zostanie kwerenda w archiwum w Berlinie (BAB), która ma być podstawą faktograficzną dla dalszych analiz literaturoznawczych. Pozyskane zostaną znajdujące się jedynie w archiwach przemówienia czołowych nazistów z lat 1935-1945 (BAB NS 2-19).

Realizując zadanie, zrekonstruowane zostanie, w jaki sposób ideę dobrej krwi przedstawiali ideolodzy nazizmu, a następnie, jaki obraz działalności organizacji Lebensborn wyłania się z przemówień.


dr Joanna Bednarska-Kociołek
Okres realizacji: 03.09.2022-02.09.2023
Projekt realizowany ze środków NCN w ramach konkursu MINIATURA