Współczesna wiedza na potrzeby Cyfrowego Archiwum Łodzian
Od jesieni 2025 do końca wiosny 2026 roku interdyscyplinarny zespół z Instytutu Romanistyki Uniwersytetu Łódzkiego pod kierownictwem dr Justyny Groblińskie (Zakład Italianistyki) będzie pracował nad nową częścią Cyfrowego Archiwum Łodzian –Miastograf tworzonego przez Stowarzyszenie Topografie. Obok wspomnień mieszkańców i historycznych fotografii pojawi się nowa odsłona mapy Łodzi, której podstawę stanowić będzie publikacja „Nieoficjalne nazewnictwo miejskie Łodzi”.
W ramach Cyfrowego Archiwum Łodzian użytkownicy mogą oglądać Łódź na mapie online, klikając w wybrane lokalizacje i poznając ich historię – w tym to, jak to miejsce wyglądało kiedyś. Poza zdjęciami zamieszczanymi przez Stowarzyszenie Topografie w archiwum dostępne są także materiały mówione, czyli nagrania łodzian wypowiadających się anegdotycznie na tematy związane z Łodzią, dokumentując tym samym naszą łódzką tożsamość
– tłumaczy kierownik projektu „Nieoficjalna mapa Łodzi”, dr Justyna Groblińska.
Efektem projektu będzie możliwość „zwiedzania” Łodzi oczami jej mieszkańców – wybierając jeden z punktów na cyfrowej mapie, użytkownicy zobaczą potoczną nazwę danego miejsca, archiwalne i aktualne zdjęcia czy krótki opis zaczerpnięty ze słownika stworzonego wcześniej przez dr Groblińską.
Międzynarodowa współpraca
Projekt ma wielowymiarowe znaczenie dla rozwoju nauk społecznych i humanistycznych. Poza dokumentacyjno-edukacyjnym walorem „Nieoficjalna mapa Łodzi” będzie miała także charakter popularyzatorski oraz integracyjny. W realizacji ambitnego przedsięwzięcia kluczową rolę odegrają także badaczki z zagranicy: prof. Jana Vukić oraz studentka Lana Mamula z Uniwersytetu w Zagrzebiu.
Jeśli będę miała możliwość, sama również wybiorę się do Zagrzebia, aby poznać jego nieoficjalne nazewnictwo i sprawdzić, czy uda się zaaplikować naszą metodologię do badań przestrzeni miejskiej w tym mieście. Widzę wiele możliwości rozwijania tych badań
– dodaje dr Groblińska.
Wiosną przyszłego roku socjolożki z Zagrzebia przyjadą do Łodzi, by przetestować mapę w terenie i przygotować socjolingwistyczny komentarz. Jak wierzą członkowie zespołu badawczego, takie porównanie może rzucić nowe światło na to, jaka jest relacja mieszkańców z ich miastem – w tym przypadku postindustrialnym.
Miasto od środka - „Nieoficjalna mapa Łodzi” dla każdego
W ramach projektu planowane są także badania terenowe w Łodzi – dokumentacja fotograficzna, obserwacje i wywiady. Student romanistyki, Mateusz Patalan, będzie odpowiedzialny za stworzenie nowego, bardziej kompletnego zestawu zdjęć, które uzupełnią treść mapy. W ten sposób utworzone narzędzie będzie nie tylko atrakcyjne i dostępne dla mieszkańców Łodzi lub turystów, lecz także użyteczne z perspektywy dalszych badań miejskich i popularyzacji wiedzy o lokalnym dziedzictwie językowym.
Projekt zakłada obecność w mediach społecznościowych – zarówno na profilach Stowarzyszenia Topografie, jak i Instytutu Romanistyki UŁ. Dzięki temu „Nieoficjalna mapa Łodzi” będzie mogła być stale uzupełniana, komentowana i współtworzona przez lokalną społeczność.
Chcielibyśmy cyklicznie publikować treści w social mediach, ponieważ zależy nam na tym, żeby nasza mapa była wykorzystywana w praktyce, żeby „żyła” i naprawdę angażowała lokalną społeczność
– dzieli się swoimi nadziejami pomysłodawczyni projektu.
Celem projektu jest nie tylko zapisanie historii Łodzi na cyfrowych kartach archiwum, lecz także pokazanie tego, jak mieszkańcy Łodzi na bieżąco przetwarzają i reinterpretują przestrzeń swojego miasta – nadając jej znaczenia, które nie zawsze trafiają na oficjalne tablice.
Science Hub UniLodz – edycja UNIC
„Nieoficjalna mapa Łodzi” to jeden z sześciu projektów zakwalifikowanych do realizacji w ramach programu Science Hub UniLodz – edycja UNIC. Inicjatywa ta wspiera interdyscyplinarne zespoły akademickie pracujące nad rzeczywistymi problemami społecznymi i miejskimi w duchu zrównoważonego rozwoju. Projekt dr Justyny Groblińskiej reprezentuje dziedzinę nauk humanistycznych i społecznych na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego.
„Projekt „We are UNIC!” jest finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu pn. Wsparcie sojuszy Uniwersytetów Europejskich, projekt NAWA o numerze FERS.01.05-IP.08-0219/23, kwota dofinansowania projektu ze środków UE: 62 705 297,60 PLN”